Karel de Grote Hogeschool
Middagbegeleiders kunnen niet overal tegelijk zijn. Bovendien kunnen kinderen goed leren om kleine conflicten op de speelplaats zelf aan te pakken. Ze hebben daarbij wel ondersteuning van volwassenen nodig.
Heel wat scholen werken er al aan om kinderen te versterken in het aanpakken van conflicten.
In Sint-Lutgardis heeft het team een wiel gemaakt met verschillende strategieën om met conflicten om te gaan: hou op, reageer niet, speel een ander spel, sorry zeggen, ik voel…, schaar, steen, papier, stap weg en laat los, tel tot 10, uitpraten. Dat wiel hangt op zichtbare plaatsen op de speelplaats. Middagbegeleiders hebben een musketon met een mini-wieltje. Daarmee kunnen ze samen met kinderen bekijken welke stappen de kinderen al gezet hebben.
Scholen kunnen ook inzetten op peer mediation. Bij peer mediation worden leerlingenbemiddelaars ingeschakeld om te bemiddelen bij conflicten tussen medeleerlingen. Die leerlingenbemiddelaars zijn kinderen vanaf het vierde leerjaar die getraind worden om met een stappenplan te bemiddelen bij conflicten.
Idealiter is er een rustige plaats op de speelplaats waar de bemiddelaar naartoe kan gaan met de kinderen die in conflict zijn. Eventueel geeft de bemiddelaar de kinderen eerst tijd om rustig te worden.
Vervolgens bespreekt hij of zij kort de basisvoorwaarden voor de bemiddeling en vraagt of de kinderen met deze basisvoorwaarden kunnen instemmen:
- we spreken met elkaar omdat we met elkaar willen blijven kunnen omgaan, omdat we vrienden willen blijven, niet om te winnen of om gelijk te halen
- we willen proberen om te groeien en te leren over onszelf en de ander
- ieder heeft zijn eigen verhaal
Aansluitend vraagt de bemiddelaar of de kinderen nog nood hebben aan bijkomende afspraken om vrijuit te kunnen praten. Bijvoorbeeld: we vertellen niet verder wat de ander gezegd heeft. Eventueel worden er extra afspraken gemaakt.
De bemiddelaar geeft elk van de kinderen de kans om zijn verhaal te doen en alles te zeggen wat het kind kwijt wil. Tijdens deze stap krijgt elk kind tijd om te vertellen wat het dwars zit. De andere partij luistert en gaat niet reageren of antwoorden. De bemiddelaar zorgt ervoor dat elke partij genoeg tijd heeft om te vertellen. Eventueel kunnen de partijen verschillende keren aan bod komen. De bemiddelaar moedigt de kinderen aan om alles te zeggen wat gezegd moet worden.
In een volgende stap vraagt de bemiddelaar aan de kinderen of ze uit het gesprek iets hebben bijgeleerd over zichzelf: zijn er dingen die hen deden nadenken? Vervolgens maken de leerlingen opnieuw de brug naar elkaar. Door te luisteren in stap 1 wordt er begrip voor de ander zijn verhaal gecreëerd en krijgen de belangen van de ander ruimte.
Vertrekkend van wat ze leerden, laat de bemiddelaar de kinderen nadenken over mogelijke oplossingen. Belangrijk is dat kinderen zelf oplossingen naar voren brengen en dat de bemiddelaar dat niet in hun plaats doet. De kinderen beslissen dan samen welke oplossing ze uitproberen.
Scholen die willen inzetten op peer mediation, moeten niet alleen leerlingenbemiddelaars opleiden maar ook leraren. Als leraren deelnemen, ervaren de leerlingen hun betrokkenheid.
TIP
Peer mediation helpt om pesten te voorkomen en om een verbindend schoolklimaat. te creëren Wil je meer weten over een verbindend schoolklimaat, lees dan de brochure van het departement Onderwijs.
TIP
Peer mediation is aangewezen bij eerder lichte conflicten tussen kinderen. Peer mediation is niet geschikt als antwoord op ernstige, structurele pesterijen, op conflicten met geweld en op strafbare feiten.
TIP
Schoolmakers biedt vormingen aan over peer mediation en leidt bemiddelaars op. Lees hier meer over hun aanpak.
Het stappenplan van peer mediation dat hierboven is beschreven, is gebaseerd op de tool Let’s Talk van Deep Democracy. Op de website Rebelleren kan je leren lees je meer over Deep Democracy voor kinderen en jongeren.